Trong lĩnh vực kinh doanh và đầu tư, thuật ngữ M&A Là Gì đã trở nên vô cùng quen thuộc với nhiều người. Tuy nhiên, mặc dù có thể bạn đã từng nghe nói về những thương vụ M&A lớn và nổi tiếng, không phải ai cũng hiểu rõ bản chất của nó. M&A, viết tắt của “Mergers and Acquisitions”, là một phương thức mà các doanh nghiệp có thể sáp nhập hoặc mua lại lẫn nhau để mở rộng quy mô, tăng cường năng lực cạnh tranh hoặc chiếm lĩnh thị trường mới. Thông qua M&A, các công ty không chỉ cải thiện tình hình tài chính mà còn củng cố vị thế trong ngành. Đây là một công cụ quan trọng trong chiến lược phát triển dài hạn của doanh nghiệp, nhưng đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc và chiến lược cụ thể để đạt được thành công.
Ngoài ra, M&A còn được chia thành nhiều hình thức khác nhau dựa trên cách thức và mục đích sáp nhập hay mua lại. Trong số các hình thức M&A phổ biến, có thể kể đến như sáp nhập ngang, sáp nhập dọc và mua lại công ty có tiềm năng phát triển. Sáp nhập ngang thường xảy ra giữa các doanh nghiệp hoạt động trong cùng ngành, nhằm giảm thiểu cạnh tranh và tối ưu hóa nguồn lực. Sáp nhập dọc là khi một doanh nghiệp mua lại một đối tác trong chuỗi cung ứng của mình, giúp kiểm soát tốt hơn về chi phí và chất lượng sản phẩm. Cuối cùng, mua lại công ty có tiềm năng phát triển thường nhằm vào các doanh nghiệp nhỏ hơn, với hy vọng khai thác tiềm năng tăng trưởng trong tương lai.
M&A là gì?
GiaVangVnd.Com – M&A là viết tắt của hai thuật ngữ tiếng Anh: Mergers (Sáp nhập) và Acquisitions (Mua lại). Đây là một hoạt động mà trong đó một doanh nghiệp tiến hành sáp nhập hoặc mua lại một doanh nghiệp khác để nắm quyền kiểm soát toàn bộ hoặc một phần của doanh nghiệp đó. Quá trình này thường nhằm mục tiêu mở rộng quy mô hoạt động, gia tăng sự cạnh tranh trên thị trường, và tận dụng các cơ hội kinh doanh mới.
Mặc dù Mergers và Acquisitions có cách thức thực hiện khác nhau, nhưng kết quả cuối cùng đều nhằm tạo ra một doanh nghiệp mạnh hơn, có lợi thế kinh doanh và vị thế trên thị trường lớn hơn.
Các Hình Thức M&A
1. Sáp Nhập (Mergers)
Sáp nhập là hình thức trong đó hai doanh nghiệp có quy mô tương đương kết hợp lại thành một doanh nghiệp mới. Trong quá trình này, công ty bị sáp nhập sẽ chuyển giao toàn bộ tài sản, quyền lợi, nghĩa vụ và các lợi ích hợp pháp của mình cho công ty nhận sáp nhập. Đồng thời, doanh nghiệp bị sáp nhập sẽ chấm dứt hoạt động để nhường chỗ cho doanh nghiệp mới ra đời. Các doanh nghiệp sáp nhập thường là đối thủ cạnh tranh hoặc có chung nguồn cung và đối tượng khách hàng.
Ví dụ, khi hai doanh nghiệp trong cùng một ngành hợp nhất, họ có thể loại bỏ cạnh tranh, giảm chi phí sản xuất, và tăng cường sức mạnh thị trường. Quá trình này đòi hỏi sự đồng thuận giữa các bên và cần có kế hoạch chi tiết để hợp nhất tài sản và nguồn lực.
2. Mua Lại (Acquisitions)
Mua lại là khi một doanh nghiệp lớn mua lại một doanh nghiệp nhỏ hơn hoặc yếu hơn, nhưng doanh nghiệp bị mua lại vẫn giữ nguyên tư cách pháp nhân. Doanh nghiệp mua lại sẽ có quyền kiểm soát hoàn toàn đối với doanh nghiệp vừa mua. Thông thường, hoạt động này xảy ra khi các công ty lớn muốn mở rộng thị trường, chiếm lĩnh thị phần hoặc tận dụng các công nghệ, tài sản có giá trị từ các doanh nghiệp nhỏ.
Mua lại là cách để doanh nghiệp mở rộng quy mô mà không cần thiết phải tạo ra một doanh nghiệp hoàn toàn mới. Điều này giúp doanh nghiệp mua lại tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời nhanh chóng đạt được lợi ích kinh tế từ việc sở hữu thêm tài sản, khách hàng, hoặc sản phẩm.
Sự Khác Biệt Giữa Sáp Nhập và Mua Lại
Mặc dù cả sáp nhập và mua lại đều nhằm mục tiêu hợp nhất và kiểm soát doanh nghiệp khác, chúng có sự khác biệt rõ ràng trong cách thức thực hiện. Sáp nhập thường đòi hỏi sự hợp tác bình đẳng giữa hai bên để tạo ra một thực thể mới, trong khi mua lại thường chỉ liên quan đến sự kiểm soát của một doanh nghiệp lớn đối với doanh nghiệp nhỏ hơn. Tùy thuộc vào tình huống và chiến lược kinh doanh, các doanh nghiệp sẽ lựa chọn hình thức phù hợp để tối ưu hóa lợi ích.
Lợi Ích Của M&A
1. Tạo Giá Trị Cộng Hưởng và Tăng Trưởng
Hoạt động M&A (Sáp nhập và Mua lại) không chỉ là công cụ mở rộng quy mô mà còn giúp doanh nghiệp tạo ra giá trị cộng hưởng, tức là giá trị gia tăng từ việc hợp nhất hai doanh nghiệp. Một trong những lợi ích lớn của M&A là khả năng giảm chi phí, từ chi phí sản xuất đến chi phí vận hành, nhờ việc tối ưu hóa quy trình và chia sẻ nguồn lực. Các doanh nghiệp sau khi sáp nhập thường có thể mua nguyên liệu với số lượng lớn hơn, từ đó giảm giá thành sản phẩm, tối ưu hóa sản xuất và cải thiện hiệu quả kinh doanh.
2. Mở Rộng Thị Trường và Nâng Cao Năng Lực Phân Phối
Thông qua M&A, doanh nghiệp có thể mở rộng phạm vi hoạt động sang các thị trường mới, gia tăng thị phần và tiếp cận nhiều khách hàng hơn. Việc sáp nhập với các công ty có mạng lưới phân phối mạnh giúp doanh nghiệp mở rộng kênh phân phối, gia tăng số lượng chi nhánh và phát triển mạng lưới kinh doanh. Điều này không chỉ tăng doanh thu mà còn củng cố vị thế của doanh nghiệp trên thị trường.
3. Cải Thiện Năng Lực Tài Chính và Công Nghệ
Một lợi ích khác của M&A là giúp doanh nghiệp cải thiện năng lực tài chính nhờ vào sự hợp nhất nguồn vốn. Đồng thời, việc hợp nhất cũng mang lại cho doanh nghiệp khả năng tiếp cận công nghệ tiên tiến hơn, tăng cường trình độ kỹ thuật, và nâng cao hiệu suất sản xuất. Việc chia sẻ kiến thức, kỹ năng và công nghệ giữa các doanh nghiệp sáp nhập giúp họ cạnh tranh hiệu quả hơn trong ngành.
Hạn Chế Của M&A
1. Chi Phí Cao và Rủi Ro Tài Chính
Mặc dù M&A mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc thực hiện một thương vụ M&A thường đòi hỏi chi phí rất cao, đặc biệt là khi doanh nghiệp mua lại một công ty lớn hoặc có thương hiệu mạnh. Điều này có thể gây áp lực tài chính lớn cho doanh nghiệp, khiến họ gặp khó khăn trong ngắn hạn và làm giảm khả năng đầu tư vào các cơ hội kinh doanh khác.
2. Vấn Đề Pháp Lý và Thủ Tục Phức Tạp
Một trong những thách thức lớn của M&A là các vấn đề pháp lý liên quan đến thương vụ. Việc xử lý các thủ tục pháp lý, từ hợp đồng đến các quy định về sáp nhập, đòi hỏi sự chính xác và chi phí lớn. Quá trình này không chỉ mất thời gian mà còn cần sự hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý để đảm bảo tính hợp pháp của thương vụ.
3. Khó Khăn Trong Quản Lý và Vận Hành Sau Sáp Nhập
Sau khi sáp nhập, việc hợp nhất hai doanh nghiệp với văn hóa, quy trình làm việc và hệ thống quản lý khác nhau có thể dẫn đến xung đột và khó khăn trong quá trình vận hành. Sự không đồng nhất trong chiến lược kinh doanh và mô hình quản lý có thể làm giảm hiệu quả hoạt động, gây ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả kinh doanh trong ngắn hạn. Các doanh nghiệp cần có chiến lược rõ ràng và kế hoạch cụ thể để vượt qua những khó khăn này, đồng thời duy trì sự ổn định sau sáp nhập.
Các Phương Pháp Định Giá Trong M&A
Để thực hiện một thương vụ M&A thành công, việc định giá doanh nghiệp chính xác là rất quan trọng. Doanh nghiệp cần phải tính toán giá trị cổ phần cũng như định lượng tài sản của công ty để đưa ra mức giá chào mua hợp lý. Dưới đây là một số phương pháp định giá phổ biến được nhiều doanh nghiệp áp dụng:
1. Dựa Vào Tỷ Suất Giá Trị Doanh Nghiệp Trên Doanh Thu (EV/Sales)
Phương pháp EV/Sales so sánh chỉ số giá trị doanh nghiệp trên doanh thu với các công ty khác trong ngành để đưa ra mức giá chào mua phù hợp. Tỷ suất này cho biết giá trị doanh nghiệp so với doanh thu của nó, và thường được sử dụng để đánh giá các công ty có doanh thu ổn định nhưng chưa có lợi nhuận đáng kể. Đây là một cách tiếp cận hữu ích khi so sánh các doanh nghiệp trong cùng ngành và giúp bên mua đưa ra quyết định hợp lý về giá mua.
2. Dựa Vào Tỷ Suất P/E (Price-to-Earnings Ratio)
Phương pháp tỷ suất P/E là một trong những công cụ phổ biến nhất để định giá doanh nghiệp trong các thương vụ M&A. Doanh nghiệp bên mua sẽ so sánh tỷ suất P/E của công ty mục tiêu với mức trung bình của các công ty trong cùng ngành. Tỷ suất P/E cho thấy mối quan hệ giữa giá cổ phiếu và lợi nhuận của doanh nghiệp, giúp xác định mức giá chào mua hợp lý dựa trên các chỉ số cơ bản của thị trường chứng khoán. Phương pháp này đơn giản nhưng cần phải cân nhắc các yếu tố như sự tăng trưởng lợi nhuận và điều kiện thị trường hiện tại.
3. Phương Pháp Chiết Khấu Dòng Tiền (DCF)
Chiết khấu dòng tiền (DCF) là một trong những phương pháp định giá quan trọng và phổ biến nhất trong M&A. DCF giúp xác định giá trị hiện tại của dòng tiền dự kiến trong tương lai của doanh nghiệp. Phương pháp này dựa trên các dự đoán về dòng tiền mặt trong tương lai và chiết khấu chúng về giá trị hiện tại để đánh giá giá trị công ty. Mặc dù DCF có thể gặp một số hạn chế, như độ chính xác của các dự đoán và sự thay đổi trong điều kiện kinh tế, nhưng nó vẫn là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định chính xác trong các thương vụ M&A.
4. Dựa Vào Chi Phí Thay Thế
Phương pháp chi phí thay thế đánh giá giá trị doanh nghiệp dựa trên chi phí để thiết lập một doanh nghiệp mới tương tự so với việc mua một doanh nghiệp đã có sẵn. Bên mua sẽ xem xét chi phí để thành lập một công ty mới, bao gồm việc xây dựng đội ngũ quản lý, mua sắm thiết bị, và tìm kiếm khách hàng. Nếu chi phí để thành lập doanh nghiệp mới thấp hơn so với giá mua của công ty hiện tại, bên mua có thể cân nhắc việc thành lập công ty mới. Tuy nhiên, điều này cũng đòi hỏi thời gian và nguồn lực đáng kể, đồng thời phải đối mặt với sự cạnh tranh từ công ty đã tồn tại.
Một Số Thương Vụ M&A Tiêu Biểu Trong Năm Qua
Thương Vụ Ngân Hàng UOB Mua Lại Mảng Ngân Hàng Bán Lẻ Của Citigroup
Thương vụ đáng chú ý đầu tiên là việc Ngân hàng UOB (Singapore) mua lại toàn bộ mảng ngân hàng bán lẻ của Citigroup tại thị trường Việt Nam. Đây là một phần trong thương vụ lớn hơn với giá trị lên tới 3,7 tỷ USD của Citigroup, bao gồm việc bán lại mảng ngân hàng bán lẻ tại bốn quốc gia Đông Nam Á: Thái Lan, Malaysia, Indonesia và Việt Nam. Mặc dù giá trị chi tiết của từng quốc gia không được công bố cụ thể, nhưng thương vụ này đánh dấu một bước tiến quan trọng của UOB trong việc mở rộng sự hiện diện tại khu vực Đông Nam Á.
Thương Vụ De Heus Group Mua Lại Mảng Thức Ăn Chăn Nuôi Của Tập Đoàn Masan
Một thương vụ đáng chú ý khác là việc De Heus Group (Hà Lan) mua lại toàn bộ mảng thức ăn chăn nuôi của Tập đoàn Masan. Thương vụ này được ước tính có giá trị khoảng 600 – 700 triệu USD, đánh dấu sự gia tăng sự hiện diện của De Heus Group trong ngành công nghiệp thức ăn chăn nuôi tại Việt Nam. Đây là một phần trong chiến lược của De Heus nhằm mở rộng thị trường và củng cố vị thế cạnh tranh trong khu vực.
Thương Vụ SK Group Mua Cổ Phần Của Masan Tại VinCommerce và Phúc Long
SK Group (Hàn Quốc) cũng có một năm hoạt động nổi bật với các thương vụ mua lại đáng chú ý. SK Group đã mua 16,26% cổ phần của Masan tại VinCommerce, với giá trị khoảng 410 triệu USD. Bên cạnh đó, SK Group cũng tiến hành thương vụ mua lại 85% cổ phần của Phúc Long với giá trị 280 triệu USD. Thương vụ mua lại Phúc Long được thực hiện theo ba đợt, trong đó đợt cuối cùng, Masan đã mua 10,8% cổ phần, tương đương với 34% vốn cổ phần của CTCP Phúc Long Heritage, với tổng số tiền thanh toán là 3.618 triệu VND. Nhờ vào các đợt mua lại này, định giá của Phúc Long đã được nâng lên mức 10.640 tỷ đồng, tương đương với khoảng 450 triệu USD.
Thương Vụ Sumitomo Mitsui Financial Group Mua Cổ Phần Tại VPBank
Cuối cùng, Tập đoàn Sumitomo Mitsui Financial Group (Nhật Bản) đã mua tới 49% cổ phần của VPBank tại FE Credit, với tổng giá trị thương vụ đạt 1,4 tỷ USD. Thương vụ này không chỉ củng cố vị thế của Sumitomo Mitsui Financial Group trong ngành tài chính tiêu dùng tại Việt Nam mà còn mở ra cơ hội hợp tác chiến lược lâu dài với VPBank.
Phần kết luận
M&A Là Gì một phương thức quan trọng trong hoạt động kinh doanh, cho phép các doanh nghiệp hợp nhất hoặc mua lại nhau để mở rộng quy mô. Các thương vụ M&A có thể mang lại nhiều lợi ích như giảm chi phí, nâng cao năng lực phân phối và cải thiện khả năng tài chính cũng như công nghệ. Tuy nhiên, để thành công trong các thương vụ này, các nhà đầu tư cần hiểu rõ các phương pháp định giá và các yếu tố liên quan, như tỷ suất P/E, tỷ suất EV/Sales, chi phí thay thế và phương pháp chiết khấu dòng tiền (DCF). Việc áp dụng đúng phương pháp và thực hiện các phân tích kỹ lưỡng sẽ giúp đảm bảo quyết định đầu tư chính xác và hiệu quả.
Tuy M&A mang lại nhiều cơ hội phát triển và gia tăng giá trị cho doanh nghiệp, nhưng cũng không thiếu những rủi ro và thách thức. Các vấn đề pháp lý phức tạp, chi phí cao và khó khăn trong quản lý sau sáp nhập có thể ảnh hưởng đến kết quả của thương vụ. Do đó, các nhà đầu tư cần phải chuẩn bị kỹ lưỡng, từ việc phân tích kỹ lưỡng các chỉ số tài chính đến việc đánh giá rủi ro để đưa ra quyết định hợp lý. Một chiến lược M&A thành công không chỉ dựa trên việc thực hiện các thương vụ mà còn bao gồm khả năng điều chỉnh và quản lý hiệu quả trong quá trình hậu sáp nhập để đạt được kết quả mong muốn.
